چه زمانی باید کفش های مخصوص دویدن خود را عوض کنیم؟
به گزارش تور بالی اندونزی، هر دونده ای عاشق پوشیدن یک جفت کفش نو است، اما پرسش اینجاست که هرچند وقت یک بار باید کفش های دویدن خود را تعویض کنیم؟ توصیه رایج این است که کفش ها باید پس از 500 تا 800 کیلومتر تعویض شوند، اما این توصیه بر چه اساسی پایدار است و آیا شواهد علمی آن را تایید می نمایند؟
دلایل علمی تعویض کفش های دویدن
تحقیقات مرتبط با دوام کفش ها از دو منبع اصلی استفاده می نمایند. نخست، آزمایش های شبیه سازی که به طور مصنوعی شرایطی مشابه دویدن را ایجاد می نمایند و دوم، آنالیز تجربیات دونده هایی که کفش ها را به مدت طولانی در دنیای واقعی استفاده نموده اند. این تحقیقات اغلب روی مواد و ساختار کفش تمرکز دارند، اما فاکتورهای مهم تری برای دوندگان، مانند راحتی، عملکرد و کاهش خطر آسیب دیدگی وجود دارند.
به جای اینکه یک پاسخ کلی برای تعداد کیلومترهای استفاده از کفش ارائه گردد، بهتر است دوندگان به نشانه های شخصی که بسته به نوع کفش و هدف آن فرق دارد، توجه نمایند.
سه نشانه اصلی برای تعویض کفش های دویدن
دوندگان معمولاً به دلایل زیر کفش های خود را تعویض می نمایند:
- احساس می نمایند عملکردشان تحت تأثیر قرار گرفته است.
- به خاطر ناراحتی هایی که کفش ها ایجاد می نمایند، دچار آسیب دیدگی شده اند یا احتمال آن وجود دارد.
- کفش ها دیگر راحت نیستند یا مانند گذشته احساس خوبی نمی دهند.
عملکرد و تأثیر آن بر احتیاج به تعویض کفش
بعضی از ویژگی های مواد کفش می توانند به بهبود کارایی دویدن یاری نمایند، اما با استفاده طولانی مدت از کفش، این ویژگی ها کاهش می یابند. این موضوع در کفش های مخصوص دویدن با صفحات کربنی (Carbon Fiber Plates) که به وسیله دوندگان نخبه استفاده می گردد، بیشتر مشهود است. این کفش ها با داشتن فوم میانی انعطاف پذیر و صفحه ای مقاوم، به ذخیره و بازگشت انرژی یاری می نمایند. بسیاری از دوندگان این کفش ها را فقط برای روزهای مسابقه استفاده می نمایند و پس از طی مسافت کمتری آن ها را تعویض می نمایند.
تحقیقات موجود نشان می دهند که این کفش ها به بهبود عملکرد یاری می نمایند، اما طول عمر واقعی آن ها معین نیست. یک تحقیق در سال 2020 نشان داد که در کفش های نایک پگاسوس (Nike Pegasus)، کاهش چشمگیری در اقتصاد دویدن پس از 240 کیلومتر استفاده مشاهده شده است و این کاهش پس از 320 کیلومتر به طور قابل توجهی بیشتر شد. این نتایج نشان می دهد اگر در پی رکورد شخصی هستید، بهتر است کفش های مسابقه ای خود را تازه نگه دارید و در مسافت های طولانی از آن ها کمتر بهره ببرید.
آسیب دیدگی یا ناراحتی در حین دویدن
رابطه بین ساییدگی کفش و خطر آسیب دیدگی به طور کامل معین نیست و شواهد موجود در این زمینه متناقض هستند. یک مطالعه نشان داد دوندگانی که از چند جفت کفش به صورت متناوب استفاده می نمایند، کمتر از کسانی که فقط یک جفت کفش استفاده می نمایند، دچار آسیب دیدگی می شوند. این نتایج حاکی از آن است که استفاده مداوم از یک جفت کفش با کیلومترهای بالا ممکن است خطر آسیب دیدگی را افزایش دهد. این دوندگان به طور میانه 320 کیلومتر با یک جفت کفش دویده بودند، در حالی که دوندگان با چند جفت کفش به طور میانگین فقط 200 کیلومتر با هر جفت طی نموده بودند.
راحتی و نقش آن در تعویض کفش
راحتی و تناسب کفش دویدن از مهم ترین عوامل برای دوندگان است.جلوگیری از مسائل ناشی از کفش های نامناسب اهمیت ویژه ای دارد.
بیشتر دوندگان روی پاشنه خود فرود می آیند و فشردگی مکرر فوم میانی کفش می تواند باعث سفت شدن آن گردد، حتی پس از 160 کیلومتر دویدن. اما طبق یک مطالعه در سال 2017، دوندگان تغییر قابل توجهی در مقدار نرمی پاشنه پس از 160 کیلومتر احساس نکردند. حتی پس از 640 کیلومتر، تنها حدود 3 درصد تغییر در احساس نرمی گزارش شد. این موضوع نشان می دهد که تغییرات در احساس راحتی کفش به طور تدریجی اتفاق می افتند و تا زمانی که به یک حد معین نرسد، ممکن است اهمیت زیادی برای دوندگان پیدا نکند.
این آستانه برای هر فرد و هر کفش فرق دارد، اما تحقیقات نشان می دهند زمانی که کاهش راحتی به حدود 10 درصد می رسد، دوندگان آن را معنادار می دانند.
زمان تعویض کفش: یک راهنمای عملی
در نهایت، پاسخ دقیقی برای معین زمان تعویض کفش های دویدن وجود ندارد و ممکن است بسیاری از دوندگان تعداد کیلومترهای دقیق استفاده از کفش خود را دنبال ننمایند. برترین توصیه این است که کفش های مخصوص مسابقه را زیر 240 کیلومتر تعویض کنید، از چند جفت کفش برای تمرینات منظم بهره ببرید و به محض احساس کاهش قابل توجه در راحتی، به فکر تعویض آن ها باشید.
منبع: یک پزشک