آشنایی با 12 گیاه آپارتمانی سمی رایج - تور بالی اندونزی

به چه گیاهی گیاه آپارتمانی سمی می گویند؟

به طور کلی، گیاهان آپارتمانی سمی یا آسیب رسان گیاهانی هستند که می توانند باعث ایجاد واکنش های نامطلوب در حیوانات یا افراد شوند. خوشبختانه این واکنش ها مانند سوزش دهان یا پوست یا ناراحتی معده معمولاً جزئی هستند و با بهبودی کامل انتها می یابند. البته ممکن است منجر به علائم جدی تری نیز شوند که احتمال آن کمتر است.

برای مثال گیاه افوربیا (Euphorbia) نمونه ای از یک گیاه سمی است. بیشتر گیاهان سمی خار یا برجستگی های تیزی برای جلوگیری از حمله مهاجمان دارند اما اگر مورد حمله قرار گرفته و ساقه های آن بریده یا آسیب ببیند، شیره لاتکس سفیدرنگی از آن ناحیه ترشح می گردد. گیاهان از لاتکس برای درمان خود و بعلاوه آسیب به مهاجمان استفاده می نمایند. این شیره روی زخم خشک شده و از ورود عفونت به گیاه جلوگیری می نماید اما برای مهاجمان نیز سمیت دارد.

اگر این ماده بر روی پوست انسان قرار گیرد می تواند باعث ایجاد حساسیت یا واکنش گردد. به همین علت باید هنگام لمس این گیاهان از دستکش استفاده کرد یا حداقل دست ها بعد از تماس با آن ها شسته شوند.

چرا برخی از گیاهان آپارتمانی سمی هستند؟

گیاهان به علت اینکه ریشه دارند و در صورت حمله مهاجم نمی توانند از جای خود حرکت نموده و فرار نمایند، باید به نحوی سیستم دفاعی داشته باشند.

به طور کلی گیاهان در طول زمان و طی عمل تکامل برای دفع حیوانات و انسان از خوردن آن ها سموم خاصی فراوری می نمایند. البته این تکامل فقط در تعداد بسیار کمی از گیاهان منجر به وارد کردن آسیب جدی به مهاجمان می گردد زیرا برای وارد کردن آسیب جدی یا کشتن مهاجم به وسیله فراوری سموم قوی، انرژی و کوشش قابل توجهی مورد احتیاج است.

اما چرا گیاه برای این کار خود را به زحمت بیندازد؟ تنها کاری که گیاه باید انجام دهد این است که ماده ای بسیار ساده فراوری کند که باعث گردد مهاجم احساس ناراحتی کند. بنابراین یک واکنش نامطلوب ساده مانند درد شکم یا درد دهان موجب خواهد شد که مهاجم تمایل چندانی برای خوردن یا تماس دوباره با گیاه نداشته باشد.

گیاهان آپارتمانی سمی رایج کدامند؟

1. دیفن باخیا (Dumb Cane)

ارقام مختلف گونه دیفن باخیا (Dieffenbachia) در شرایط کم نور رشد نموده و ظاهری استوایی به دکوراسیون خانه اضافه می نمایند. یکی از نام های رایج آن یعنی عصای گنگ، به علت علائمی است که هنگام خوردن آن رخ می دهد. شیره این گیاه باعث احساس سوزش و تورم زبان می گردد؛ به اندازه ای که ورود هوا را به گلو مسدود می نماید. اگر به اندازه زیاد مصرف گردد، هم برای انسان و هم برای حیوانات خانگی کشنده است. با استفاده از انواع گلدان های آویزی که در فروشگاه ها وجود دارد می توانید این گیاه را از زمین و از دسترس بچه ها و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

• شرایط رشد: نور روشن و غیرمستقیم تا نور کم و اجازه دهید خاک بین دو نوبت آبیاری به عمق 3 سانتی متر از سطح خشک گردد.
• اندازه: تا 1.5 متر ارتفاع

2. پاپیتال (English Ivy)

پاپیتال که به نام های عشقه، پیچک و داردوست نیز مشهور است، برترین نوع گیاهان آپارتمانی رونده محسوب می گردد که از قفسه کتاب یا دکور خانه بالا می روند. برای ایجاد سمیت و مسائل جدی باید مقادیر زیادی از پاپیتال مصرف گردد اما تمام قسمت های این گیاه می تواند علائمی مانند تحریک پوست، سوزش گلو (پس از خوردن میوه آن)، تب و جوش ایجاد کند. از آنجایی که پیچک تمایل به رشد زیادی دارد، آن را در جایی بلندتر از سطح زمین و دور از دسترس بچه ها و حیوانات خانگی قرار دهید.

• شرایط رشد: نور روشن تا میانه و خاک را به طور مداوم مرطوب نگه دارید.
• اندازه: طول ساقه های پاپیتال در داخل خانه می تواند تا 2 متر هم برسد.

خواندنی ها

چطور از گیاه بابا آدم نگهداری کنیم؟

3. لیلیوم (Easter Lily)

رایحه لیلیوم بی نظیر و شکوفه های سفید خالص آن چشم نواز است اما علیرغم زیبایی خیره نماینده این گیاه گربه ها پس از خوردن آن به بیماری های جدی دچار می شوند. خوردن حتی اندازه کمی از هر قسمت از این گیاه به وسیله گربه ها، اگر ظرف 18 ساعت به وسیله دامپزشک درمان نگردد، می تواند منجر به مرگ گربه در اثر نارسایی کلیه گردد. حتی گرده گل آن برای گربه ها سمی است. بنابراین بهتر است که پرچم های گل (میله های زردی که در داخل گل دیده می گردد) را بلافاصله پس از باز شدن گل ها از آن ها جدا کنید تا از قرار گرفتن حیوان خانگی در معرض گرده های ریخته شده جلوگیری کنید. این گیاه برای بچه ها سمی نیست.

• شرایط رشد: نور روشن، غیرمستقیم و آبیاری زمانی که سطح خاک خشک گردد.
• اندازه: تا کمتر از 1 متر ارتفاع

4. اسپاتی فیلوم (Peace Lily)

این گیاه آپارتمانی احتیاجمند به نور کم فقط در صورتی سمی است که مقادیر زیادی از برگ های آن خورده گردد. اگر حیوان خانگی یا کودک خردسال دارید، آن را در ارتفاع (مثلاً بالای قفسه کتاب) قرار دهید و از برگ های سبز تیره و گل های سفید آن از فاصله دور لذت ببرید! با بالا رفتن سن گیاه، رنگ شاخ و برگ سبز آن پررنگ تر می گردد.

• شرایط رشد: نور روشن، غیر مستقیم تا نور کم و اجازه دهید خاک بین دو نوبت آبیاری خشک گردد.
• اندازه: تا کمتر از 1 متر ارتفاع

5. گل نرگس (Daffodils)

اگر قصد دارید پیاز گل نرگس را در خانه پرورش دهید، باید بدانید که بسیاری از پیازهای بهاری گیاهانی از جمله سنبل و نرگس، اگر به وسیله انسان یا حیوانات خانگی خورده شوند، بسیار سمی هستند. خوردن پیاز این گیاه (که به علت شباهت ممکن است با موسیر یا پیاز خوراکی اشتباه گرفته گردد) می تواند باعث مسائل شدید معده، فشار خون بالا، اختلال در ضربان قلب و حتی مرگ گردد. اطمینان حاصل کنید که نرگس ها را روی پیشخوان یا قفسه ای جدا نگه دارید یا سعی کنید آن ها را در تراریوم شیشه ای پرورش دهید.

• شرایط رشد: نور غیر مستقیم با خاک به طور مداوم مرطوب
• اندازه: تا کمتر از 1 متر ارتفاع

6. فیلودندرون (Philodendron)

هیچ گروه دیگری از گیاهان به اندازه فیلودندرون ها به عنوان گیاه آپارتمانی در داخل خانه استفاده نمی گردد؛ اما برای انسان و حیوانات خانگی سمی هستند. خوردن آن ها می تواند باعث سوزش و تورم لب ها، زبان و گلو همراه با استفراغ و اسهال گردد. فیلودندرون ها نیز مانند پیچک عادات روندگی و رشد زیادی دارند. بنابراین آن ها را از سطح زمین دور نگه دارید.

• شرایط رشد: خاک روشن تا میانه و به طور مداوم مرطوب
• اندازه: طول ساقه های فیلودندرون در داخل خانه می تواند تا 2.5 متر هم برسد

7. پتوس (Pothos)

پتوس که یکی از هم خانواده های نزدیک گیاه فیلودندرون است به سرعت آن گیاه نیز رشد می نماید اما متأسفانه در صورت بلعیدن، علائمی مشابه فیلودندرون نیز ایجاد می نماید. اگر نمی توانید از برگ های قلبی شکل و زیبای این گیاه چشم پوشی کنید، آن را در یک سبد آویزان قرار دهید تا دور از دسترس باشد.

• شرایط رشد: نور روشن تا کم و اجازه دهید خاک بین دو نوبت آبیاری خشک گردد
• اندازه: طول ساقه های پتوس در داخل خانه می تواند تا 2.5 متر هم برسد

خواندنی ها

نگهداری از گیاه گندمی در آپارتمان

8. سیکاس (Sago Palm)

این نخل مینیاتوری که به نخل ساگو نیز معروف است، ظاهر فضای خانه را تبدیل به یک محیط استوایی می نماید. نخل ساگو (یکی از قدیمی ترین گیاهان زنده روی زمین) ممکن است مدت زیادی زنده بماند زیرا حیوانات آن را نمی خورند. تمام قسمت های گیاه از جمله دانه ها و ریشه ها سمی هستند. خوردن نخل ساگو باعث استفراغ و اسهال می گردد و ممکن است منجر به نارسایی کبد گردد.

• شرایط رشد: نور روشن تا میانه و اجازه دهید خاک بین دو نوبت آبیاری خشک گردد
• اندازه: تا 1.5 متر ارتفاع

9. زامیفولیا (زاموفیلیا) (ZZ Plant)

گیاه زامیفولیا گیاهی مقاوم در برابر خشکسالی و در شرایط کم نور است که در خانه ها و ادارات نگهداری می گردد اما تمام قسمت های این گیاه سمی هستند. آن را از بچه ها و حیوانات خانگی دور نگه دارید و در صورت احتیاج دستان خود را بشویید یا دستکش بپوشید. این گیاه به مراقبت زیادی احتیاج ندارد. بنابراین تماس زیادی با آن نخواهید داشت.

• شرایط رشد: نور روشن تا کم و اجازه دهید خاک بین دو نوبت آبیاری خشک گردد
• اندازه: تا کمتر از 1 متر ارتفاع

10. گیاه بابا آدم (Alocasia)

بابا آدم گیاهی گرمسیری با ساقه های ضخیم و برگ های بزرگ است که به علت شکل و اندازه ای که دارد، شبیه گوش فیل یا پای اردک است. نور این گیاه باید به اندازه مناسبی تأمین گردد اما نباید زمان زیادی زیر نور مستقیم خورشید قرار گیرد. آب زیاد برای آن مفید است اما اجازه ندهید برای مدتی طولانی غرقاب گردد زیرا در صورت آبیاری بیش از حد نیز ممکن است دچار پوسیدگی ریشه گردد.

بابا آدم یک گیاه آپارتمانی سمی به شمار می رود که در صورت خورده شدن می تواند کشنده باشد. برگ های این گیاه حاوی کریستال های اگزالات کلسیم بوده که مانند سوزن تیز و نوک تیز هستند. این کریستال ها در صورت لمس یا استفاده نادرست می توانند باعث تحریک پوست و چشم شوند. به علت وجود برگ های سمی در این گیاه، بچه ها و حیوانات خانگی باید از آن اجتناب نمایند. اگر به وسیله حیوان یا کودک بلعیده گردد می تواند کشنده باشد.

• شرایط رشد: نور روشن تا میانه و خاک را به طور مداوم مرطوب نگه دارید.
• اندازه: 30 تا 60 سانتی متر ارتفاع

11. کالادیوم (فیل گوش) (Caladium)

کالادیوم یکی دیگر از گیاهان پیازی است که شاخ و برگ های درازی دارد. این گیاه به عنوان گیاه آپارتمانی یا برای محوطه بیرونی خانه محبوب است. به کالادیوم، فیل گوش و بال فرشته نیز می گویند.

کالادیوم ها در رنگ های متنوعی از جمله قرمز، صورتی و سفید وجود دارند و به فضاهای سبز جذابیت می بخشند. این گیاهان در نور کم به خوبی رشد نموده و گاهی اوقات شکوفه های جالبی شبیه گل زنبق فراوری می نمایند.

تمام قسمت های گیاه کالادیوم برای انسان و حیوانات سمی محسوب می گردد. علائم پس از مصرف در انسان ممکن است شامل سوزش و تورم دردناک دهان، زبان، لب ها و گلو، مشکل در تنفس، صحبت کردن و بلع و مسدود شدن راه های هوایی باشد که می تواند منجر به مرگ گردد.

در حیوانات خانگی نیز حالت تهوع، استفراغ، تلو تلو خوردن، تکان دادن سر، ترشح آب دهان و مشکل در تنفس مشاهده می گردد.

• شرایط رشد: محیط گرم و مرطوب با نور غیرمستقیم خورشید و آبیاری منظم
• اندازه: 30 تا 75 سانتی متر ارتفاع

خواندنی ها

12 گیاه آپارتمانی مفید برای سلامتی، به توصیه کارشناسان

12. سانسوریا (زبان مادرشوهر) (Mother-in-Laws Tongue)

سانسوریا یا گیاه مار که با نام زبان مادرشوهر نیز شناخته می گردد، یک گیاه آپارتمانی رایج است که در بیشتر خانه ها به راحتی رشد می نماید. این گیاه برگ های بلند و تسمه مانند با لبه های زیبا دارد که رنگ آن می تواند سبز، سفید یا زرد باشد. معمولاً در ادارات و خانه ها یافت می گردد اما در باغچه های بیرون خانه نیز کاشته می گردد. این گیاه در تابستان به خوبی رشد می نماید اما پس از استقرار به کمی توجه و مراقبت احتیاج دارد. این بدان معنی است که نباید به گیاه سانسوریا آب یا کود زیادی داد.

سمیت سانسوریا از وجود ترکیباتی به نام ساپونین (ترکیباتی که در گیاهان یافت شده و از آن ها در برابر مهاجمان محافظت می نماید) در آن است. این ترکیبات در صورت مصرف زیاد برای انسان و حیوانات سمی هستند. در نتیجه مسمومیت، ممکن است استفراغ، اسهال یا مشکل در تنفس تجربه گردد. ساپونین ها در برخی موارد می توانند باعث مرگ شوند. اگر مشکوک هستید که حیوان خانگی شما بخشی از این گیاه را خورده، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید تا توصیه های درمانی را دریافت کنید و معین کنید که آیا درمان بیشتری ضروری است یا خیر.

• شرایط رشد: نور روشن و غیر مستقیم تا نور کم و آبیاری کم زیرا خاک خشک را ترجیح می دهد
• اندازه: تا 75 سانتی متر ارتفاع

علائم مسمومیت با گیاهان آپارتمانی

علائم مسمومیت با گیاهان آپارتمانی فرق دارد و شامل علائمی مانند بثورات خفیف، استفراغ، اسهال، کوری، آریتمی قلبی، فلج و در نادرترین موارد مرگ می گردد. افراد مختلف ممکن است به ترکیبات گیاهی مشابه یک واکنش آلرژیک، واکنش متفاوتی نشان دهند مثلاً در موردی که یک نفر دچار التهاب مداوم می گردد، دیگری ممکن است فقط بثورات خفیفی تجربه کند که به سرعت از بین می رود. البته در مواردی، واکنش در بین همه افراد ثابت است. معمولی ترین واکنش به سمیت گیاهان آپارتمانی، درماتیت است. درماتیت نوعی بثورات پوستی بوده که ممکن است با درد، سوزش، قرمزی یا خارش همراه باشد.

گروه بزرگ دیگری از گیاهان آپارتمانی حاوی کریستال های اگزالات کلسیم هستند. خوردن یک برگ از این گیاهان شبیه جویدن یک تکه فایبرگلاس است. کریستال ها به بدن آسیب وارد می نمایند و باعث ایجاد درد و تورم در دهان، زبان، گلو و معده می شوند. قوی ترین واکنش ها شامل مسائل تنفسی است. برخی از گیاهان دارای سمیت قوی تری هستند که در تنفس، ریتم قلب یا عملکرد اعصاب یا کلیه اختلال ایجاد می نماید.

برای مبتلا شدن به شدیدترین واکنش از بسیاری از گیاهان، باید بخش عظیمی از یک گیاه (یا چندین گیاه) را بخورید. به عنوان مثال، پیازهای آماریلیس سمی هستند و باعث ایجاد حالت تهوع، استفراغ و اسهال می شوند، اما برای ایجاد علائم باید بیشتر یک پیاز مصرف گردد.

از سوی دیگر، برخی گیاهان مانند بنت قنسول (Poinsettia)، به اشتباه به عنوان گیاه آپارتمانی سمی شناخته شده اند در حالی که در واقعیت این گونه نیست. هرچند برخی افراد ممکن است واکنش آلرژیک به شیره این گیاه داشته باشند، اما اکثراً این حساسیت وجود ندارد. بااین حال، بنت قنسول متعلق به یک خانواده گیاهی است که دارای اعضای شدیداً سمی بوده (مانند درخت شمعدانی کوچک) که اگر صرفاً بوی بخارهای یک ساقه بریده شده یا شکسته شده آن را استشمام کنید، باعث ایجاد مسمومیت می گردد.

نکاتی برای به حداقل رساندن سمیت گیاهان آپارتمانی

اگر در حال آبیاری، تعویض گلدان یا حتی لمس گیاهان آپارتمانی هستید، برای محافظت از خود در برابر واکنش های مسمومیت این اقدامات احتیاطی را انجام دهید:

• هنگام هرس یا تعویض گلدان از دستکش یکبار مصرف بهره ببرید.
• همواره پس از دست زدن به گیاهان دست های خود را بشویید. اگر گیاهی دارید که می دانید واکنش درماتیت ایجاد می نماید، دست های خود را چندین بار بشویید.
• گیاهان را دور از دسترس بچه ها خردسال و حیوانات خانگی قرار دهید.
• به بچه ها آموزش دهید که هرگز برگ، گل یا دانه گیاهان آپارتمانی را در دهان خود قرار ندهند.
• آبی را که برای شاخه گل های تازه بریده شده یا ریشه زایی قلمه ها استفاده نموده اید دور بریزید زیرا برخی از گیاهان سمی، سم خود را وارد آب می نمایند.

کلام آخر

باید هنگام تمیز کردن مداوم گیاهان آپارتمانی بیشتر مراقب باشید تا از طول عمر آن ها اطمینان حاصل کنید. بعلاوه اگر حساسیت خاصی دارید یا فرزند خردسال یا حیوان خانگی در خانه شما زندگی می نماید، بهتر است گونه های ایمن تر گیاهان آپارتمانی را جایگزین این گیاهان آپارتمانی سمی کنید. البته گیاهان آپارتمانی سمی دیگری نیز وجود دارد که در فهرست گیاه آارتمانی سمی رایج این مقاله از آن ها نام برده نشده است.

اگر گونه نامناسبی از گیاهان آپارتمانی را برای منزل انتخاب کنید، ممکن است خود و خانواده خود را در معرض خطر قرار دهید. گیاهانی که ترکیبات شیمیایی خفیف تا سمی را در برگ های خود فراوری می نمایند، می توانند باعث مسائل سلامتی از تحریک پوست و بثورات تا سردرد، استفراغ، اسهال و حتی مرگ شوند.

منابع: bhg , libguides , houseplantresourcecenter