تور ارزان ترکیه: قدم زدن در کوچه پس کوچه های ایران با درخت انار نویسنده ترک، نویسنده، ایران و ترکیه را جدا از هم نمی داند - تور بالی اندونزی

بهترین تجربه سفر را با تور ارزان ترکیه در خاطراتتان ثبت کنید. از استانبول زیبا تا آنتالیا رویایی و بالون سواری در شهرهای ترکیه تا کلی تفریح دیگر در انتظار شماست، خاطراتی از مردم مهمانواز ترکیه که همیشه در ذهن شما خواهد ماند.

ابتدا کمی درباره موضوع کلی این کتاب شرح دهید. نازان بکیراوغلو، نویسنده این کتاب، در رمان درخت انار چگونه فرهنگ و تاریخ دو کشور ایران و ترکیه را به هم پیوند می دهد؟

درخت انار داستان یک تاجر فرش تبریزی و اصالتا اهل تخت سلیمان است که به خاطر اتفاقاتی که برایش می افتد تصمیم می گیرد به کشور ترکیه مهاجرت کند. او علاقه دارد به استانبول برود؛ اما بعد از آشنا شدن با دختری در شهر طرابزون، صاحب زندگی می گردد و تصمیم می گیرد همانجا بماند.

بعد از سال ها برای نوه این تاجر تبریزی سوالی مطرح می گردد: چرا پدربزرگم از ایران به ترکیه مهاجرت نموده بود؟ همین سوال زمینه شکل گیری این داستان را فراهم می نماید. او برای یافتن پاسخ این سوال و در پی داستان زندگی پدربزرگش به برخی شهرهای ایران سفر می نماید.

ماجراهای داستانی این رمان در شهرهای طرابزون، تبریز، تفلیس، باتوم، باکو و استانبول روی می دهد. در خلال این داستان و توصیفات نویسنده از منطقه ها مختلف ایران، مخاطب با شهرهایی مانند تبریز، یزد و شیراز آشنا می گردد. برای مثال نویسنده مراسم خاکسپاری زرتشتیان را در یزد روایت می نماید، به زیبایی به توصیف درختان سروناز شیراز می پردازد و بعد به تبریز می رود.

نویسنده در حین بیان این داستان که روایتی عاشقانه از یک مهاجرت است، جنگ های بالکان، جنگ های دوره عثمانی، انقلاب روسیه و جنگ دنیای اول و بعلاوه شرایط ایران و ترکیه را توصیف می نماید.

آیا درخت انار نوعی اتوبیوگرافی از خودِ نویسنده است و نازان بکیراغلو داستان زندگی خودش را در اختیار مخاطب قرار داده؟

نویسنده در هیچ جایی بیان ننموده که درخت انار اتوبیوگرافی یا زندگینامه خودنوشت اوست یا نه. البته در مصاحبه هایش گفته سفرهایی به ایران داشته و از شهرهای ایران تماشا نموده. یعنی سفرهای شخصی او و تجربیاتش در نوشتن درخت انار دخیل بوده؛ اما این طور نیست که صرفا زندگی خود را در آن روایت نموده باشد. بلکه در داستان هم درست مثل زندگی واقعی اش، راوی یک استاد دانشگاه است که دنبال گذشته خودش است.

درخت انار ترکیبی است از واقعیت و خیال. برخی شخصیت ها واقعی هستند، مثلا شخصیتی به نام یاسمن در داستان هست که بکیراوغلو اعلام نموده این فرد را در باکو دیدار نموده اما بسیاری از شخصیت ها ساخته فکر خودش هستند.

منتقدان این کتاب را رمانی پست مدرن معرفی می نمایند. شما اشاره ای داشتید به برخی از حوادث مهم تاریخی دنیا که نویسنده در رمان درخت انار به آن ها اشاره نموده است. کمی درباره این وجهه از رمان بگویید.

بله، درخت انار رمانی پست مدرن است و شخصیت داستان با نگاه کردن به تصاویر غرق در آن ها می گردد و به گذشته سفر می نماید. نویسنده در آثار قبلی خود از جمله یوسف و زلیخا سبک نوشتاری خاص خود را داشته؛ سبکی ویژه و متفاوت که مختص خودش بوده اما در مصاحبه هایش اعلام نموده در این داستان بیشتر از سبک و زبان نگارش به شخصیت پردازی و نگارش روایتی داستانی اهمیت داده و به نوعی داستانی پست مدرن را با سبک نگارش تاریخی در هم آمیخته است.

جغرافیا و فرهنگ ایران در رمان درخت انار نقش پررنگی ایفا می نماید. آیا در آثار دیگر بکیراوغلو هم ردپایی از ایران دیده می گردد؟

خانم نازان بکیراوغلو، متولد 1957 میلادی و استاد زبان و ادبیات ترکی در دانشگاه ارزروم هستند، بجز درخت انار وقایع داستانی هیچ یک از آثار دیگر نازان بکیراوغلو در ایران روی نمی دهد. او داستانی هایی عاشقانه و تاریخی می نویسد و در داستان هایش اشاره هایی به داستان های مختلف مانند یوسف و زلیخا یا کشتی نوح دارد.

او در رمانش بازار تبریز را با آن حالتی که امروز هم می توان دید توصیف نموده؛ به یزد رفته و کوچه پس کوچه ها و به ویژه برج خاموشان یزد که زرتشتیان در آنجا مراسم کهن خود را برگزار می کردند روایت نموده است. بعلاوه شیراز و حافظیه در این داستان به زیبایی توصیف شده است. او به زیبایی به توصیف تمام این منطقه ها پرداخته، علاوه بر این، مکان ها، صدای نوحه ها و مولودی هایی را هم که در شهرهای ایران شنیده می گردد، دقیق و مجذوب کننده توصیف نموده، به طوری که مخاطب به راحتی می تواند تصور کند در حال قدم زدن در این مکان های تماشای و تاریخی است. البته در توصیفش از ایران هیچ اغراقی ندارد و حتی مسائل و ضعف های ایران را هم بیان نموده است.

او ایران و ترکیه را جدا از هم نمی داند و در جایی که از مرز ایران رد می گردد می گوید ما یک درختیم که شاخه هایمان به این سمت و آن سمت افتاده و از لحاظ فرهنگی هیچ تفاوتی بین این دو کشور نمی بینم و اگر نوشته های فارسی را در این سمت مرز نمی دیدم اصلا متوجه نمی شدم وارد کشوری دیگر شده ام.

این کتاب پیش از این با ترجمه متفاوتی از سوی یک ناشر دیگر هم منتشر شده بود. چه دلایلی باعث شد به سراغ ترجمه مجدد آن بروید؟

درباره علت انتخاب این کتاب باید بگویم این کتاب را وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه در قالب برنامه تدا که به حمایت از کتاب های مختلف با موضوعات فرهنگی اختصاص دارند انتخاب نموده است. از آنجایی که این کتاب فرهنگ ایران و ترکیه را به خوبی منعکس نموده، درخت انار برای ترجمه به فارسی انتخاب شد. من این کتاب را برای ترجمه انتخاب کردم زیرا ترجمه قبلی این کتاب اشتباهات زیادی داشت که باعث شد تصمیم بگیرم کتاب را بار دیگر ترجمه کنم.

کار هیچ مترجمی خالی از ایراد نیست و من هم ادعایی ندارم که کاری بی ایراد را به مخاطب ارائه می دهم اما ترجمه قبلی این کتاب پر از اشتباهاتی بود که معنا و مفهوم را کاملا متفاوت می کرد. سعی کردم اشتباهاتی را که در آن کتاب بود اصلاح کنم و ترجمه بهتری ارائه دهم.

اگر بخواهم تنها یک مثال بزنم می توانم بگویم در سراسر کتاب به جای کاروان شتر نوشته شده بود کاروان گاو! که یک نمونه از اشتباهاتی است که به آن اشاره کردم.

در بخشی از این رمان آمده است: آدم هایی که اینجا پشت این میزهای کثیف چوبی با چشـم هایی خمار، دهان های کج با حالت گریه یا خنده نشسته بودند، همگی برای فراموش کردن برخی چیزها به این جا پناه آورده بودند یا برای به خاطر آوردن چیزی که فراموش نموده بودند.

داوود عظیمی، مترجم این کتاب متولد 1362، مترجم و مدرس ترکی استانبولی و زبان فرانسه است. درخت انار اثر نازان بکیراوغلو با ترجمه داوود عظیمی در 544 صفحه و به بهای 132 هزار تومان از سوی نشر تداعی منتشر شده است.