حمام تاریخی برزک در کاشان در معرض تخریب دوباره قرار گرفته است - تور بالی اندونزی

این حمام صفوی که در ابتدای جاده تفریحی گردشگری سعدآباد و در نزدیکی تفرجگاه آسیاب آبی واقع شده است، در زمان صفویه و به وسیله فردی به نام سید حسن کاشانی در مدت 7 سال ساخته شد. ستون های سنگی تراشیده شده و پایه هایی از سرب و ساروج سازه این بنا را تشکیل داده و دارای همه بخش هایی است که در حمام های قدیمی دیده می گردد.

بیست و نهم فروردین سال 1392 شهردار وقت شهر برزک از آغاز عملیات بازسازی و بازسازی این حمام تاریخی اطلاع داد و اظهار داشت با توجه به وجود دو حمام تاریخی و مستقل در کنار هم از یکی از حمام ها به عنوان موزه و از حمام دیگر به عنوان چایخانه سنتی استفاده خواهد شد. این در حالی است که حمام برزک با وجود اینکه به عنوان مهمترین بنای تاریخی شهر برزک شناخته می گردد و در لیست میراث ملی نیز به ثبت رسید امروز اما بنایی با بازسازیی نیمه کاره و رها شده است که در معرض تخریب دوباره واقع شده است.

شاخص ترین بنای برزک در حال نابودی است

زهرا جمالی، مدیر موزه مردم شناسی شهر برزک با بیان اینکه بازسازی و بازسازی حمام تاریخی شهر برزک یکی از دغدغه های همه مردم است، میگوید: من اگرچه از سال 82 و هم زمان با تبدیل شدن برزک به شهر در شهرداری برزک کار می کنم اما تمام امور میراثی شهر برزک را به عهده داشتم و از همان سال تا به امروز بحث بازسازی و احیای حمام برزک مطرح بود، ولی متأسفانه مسئولین نمی خواهند هیچ کاری در مورد حمام برزک انجام دهند و این حمام در حال از بین رفتن است.

او پیرامون اینکه حمام تاریخی برزک در کاشان در معرض تخریب دوباره قرار گرفته است، ادامه می دهد: حمام شهر برزک یک حمام اوقافی است و علاوه بر شهرداری و میراث، اوقاف هم در رها شدن این بنا مقصر بوده است، چرا که اجازه بازسازی را نداد؛ در حالیکه حمام برزک یک بنای بسیار زیبا و متعلق به دوره صفویه است و همه بخش های حمام های قدیمی را در خود دارد.

مدیر موزه مردم شناسی شهر برزک با انتقاد از شهرداری برزک و با بیان اینکه هر شهردار جدیدی که عهده دار این مسئولیت می گردد فعالیت شهردار قبل را ادامه نمی دهد، تصریح می نماید: اشک ما عایدیه و درد در دلمان است، چون حمام برزک به عنوان شاخص ترین اثر این شهر در حال از بین رفتن است. البته اداره میراث فرهنگی هم در این مورد تا حدی کاهلی نموده و احساس مسئولیت نکردند، در حالیکه اگر با اوقاف تعامل میکردند، شاید شرایط بگونه ای دیگر بود.

جمالی اضافه می نماید: سال 1393 این حمام به وسیله شهرداری برزک با هزینه حدود 400 میلیون تومان بازسازی شد و همان زمان اوقاف هم با اجاره آن موافق بود، ولی بعد از مدتی نظر اوقاف تغییر کرد و حاضر به اجاره نشدند. حتی یک نفر میخواست این حمام را به مدت 10 سال اجاره کند، اما مسئولان گفتند فقط برای یک سال اجاره می دهند، در صورتیکه در یک سال فرصتی برای استفاده وجود ندارد! به این ترتیب تعامل انجام نشد، در حالیکه اگر این قرارداد منعقد میشد حمام نجات پیدا میکرد و از مخروبه بودن در می آید.

او میگوید: خیلی ها آرزوی تماشا این حمام را دارند، حتی مردم برزک هم این حمام را ندیده اند و دلشان قصد دارد این حمام باز گردد و آن را ببینند. حمام برزک تا قبل از ثبت در لیست میراث ملی مورداستفاده مردم بود و یک بخش آن زنانه و بخشی هم مردانه بود ولی چون حمام زنانه شرایط نامناسبی داشت از حمام مردانه که بزرگتر بود یک روز برای مردان و یک روز هم برای زنان استفاده میشد.

مدیر موزه مردم شناسی شهر برزک با بیان اینکه همه مسئولین مرتبط یعنی شهرداری، میراث فرهنگی و اوقاف در مورد حمام تاریخی برزک کوتاهی نموده اند، ادامه می دهد: شهردار قبلی برزک فقط فعالیت عمرانی انجام داد و پارک بزرک را ایجاد کرد و شهردار فعلی فعالیت راه سازی انجام می دهد و هیچ یک از شهرداران توجهی به فعالیت در بحث میراث فرهنگی این شهر نداشته اند، حتی موزه مردم شناسی شهر برزک هم که در خانه قادری واقع شده است و من آن را اداره می کنم در شرایط نامناسبی بسر می برد و به بازسازی و توجه احتیاج دارد.

در حالیکه این بنا به عنوان اولین موزه مشارکتی بین شهرداری و میراث فرهنگی در استان اصفهان افتتاح شد، اما همچنان به آن بی توجهی می گردد و من حتی خودم آن را بندکشی کردم و برف روبی آن را انجام دادم، ولی با این وجود چهار بار از سوی ایکوم ایران مقام اول را بدست آورده است.

اداره اوقاف مالکیت حمام را به شهرداری واگذار کند

اما سجاد قاسمی، شهردار شهر برزک نیز درباره این حمام تاریخی اظهار می نماید: بازسازی حمام تاریخی بزرک در سالهای 1397 و 98 جز پروژه هایی بود که به وسیله شهرداری برزک با هزینه ای حدود 400 میلیون تومان انجام شد و از حالت مخروبه عایدی و مقدار 60 درصد از این بنا بازسازی شدخ و حدود 40 درصد آن به جای مانده که شامل نازک کاری بنا است.

او ادامه می دهد: از سال 1400 که من مسئولیت شهرداری برزک را به عهده گرفتم در شهرداری در پی این موضوع هستیم که حمام برزک را به بخش خصوصی واگذار کنیم و ادامه بازسازی را با نظر میراث فرهنگی پیش ببریم. تا این لحظه تعدادی سرمایه گذار از طرف میراث فرهنگی برای این موضوع پیش قدم شده اند، اما هنوز به نتیجه نرسیده ایم، چرا که سرمایه گذار برای خودش برنامه هایی دارد و عمدتا می خواهند حمام را به صورت سفره خانه استفاده نمایند در حالیکه تصمیم ما این است که این حمام را با همان کاربری حمام اما با شرایط روز به بخش خصوصی واگذار کنیم.

شهردار شهر برزک درباره اینکه اگر بخش خصوصی حاضر به سرمایه گذاری با هدف احیای دوباره آن به عنوان حمام نگردد و بازسازی آن نیز با تعلل همراه باشد تخریب حمام را در پی خواهد داشت، تصریح می نماید: ما نمی گذاریم این اتفاق بیفتد و اگرچه مالکیت بنا در اختیار اداره اوقاف است و در مورد بازسازی و احیای آن بین شهرداری، میراث فرهنگی و اداره اوقاف چندگانگی پیش آمده، چون هر کدام برای خود برنامه ای دارند اما قطعا شهرداری هم به فکر این است که حمام از بین نرود.

او در مورد چندگانگی پیش آمده در مورد حمام برزک میگوید: اداره اوقاف شهرستان کاشان با ادعای مالکیتی که در مورد حمام برزک دارد از پیشرفت و ادامه بازسازی و بازسازی حمام جلوگیری می نماید و نمیگذارد حمام سرپا شده و از آن استفاده گردد، در حالیکه اگر اداره اوقاف کاشان مالکیت حمام برزک را به شهرداری واگذار کند این نهاد همانطور که برای موزه مردم شناسی برزک هزینه کرد حمام را هم بازسازی خواهیم کرد و آن را با کاربری مورد نظر خودمان یعنی همان حمام به راه می اندازیم.

قاسمی در مورد اینکه آیا شهرداری برای بازسازی حمام برزک ورود پیدا می نماید و بازسازی پیشین را ادامه می دهد یا خیر، بیان می نماید: اینطور نیست که ما نخواهیم حمام برزک را بازسازی کنیم، اما اولویت ما ورود بخش خصوصی به این موضوع است.

تبدیل برزک به باغشهر و ثبت آن در لیست میراث ملی

بعلاوه احمد دانایی نیا، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان کاشان میگوید: من این اطمینان خاطر را به شما می دهم که حمام برزک به لحاظ سازه ای مسئله ای ندارد و در مورد اهمیت بازسازی و احیای این بنا بین میراث فرهنگی شهرستان کاشان و شهرداری برزک هم مسئله ای وجود دارد. من در این باره چندین مرتبه با شهردار برزک و اعضای شورای این شهر صحبت نموده ام و هم میراث فرهنگی و هم شهرداری بی نهایت در مورد ضرورت توجه به این حمام مصر بوده و خواهان بازسازی و احیای آن هستیم؛ بنابراین در این مورد بین شهرداری و میراث فرهنگی فصل مشترک وجود دارد و در این خصوص چندین مرتبه با شهردار فعلی شهر بزرک تماس داشتیم و دومرتبه همراه با شهردار برزک از این حمام بازدید کردیم.

او با اشاره به پیشنهاد تبدیل شهر برزک به باغشهر و ثبت آن در لیست میراث ملی ادامه می دهد: در حال حاضر موضوع تبدیل بزرک به یک باغشهر را تعریف نموده و پیشنهاد آن هم ارائه و مصوب شده است اما باید بودجه لازم برای آن تخصیص داده گردد تا کل بافت شهر برزک در لیست میراث ملی ثبت گردد که قطعا این موضوع اتفاق مبارکی برای آن منطقه خواهد بود. شهرداری هم پیگیر است تا این موضوع اتفاق بیفتد و از این رو ما در میراث فرهنگی با شهرداری همسو هستیم و از این بابت و مسئله ای نداریم.

دانایی نیا تصریح می نماید: نکته ای که وجود دارد اولاً بحث تخصیص اعتبارات است که باید فراهم گردد و تا الان که با شما صحبت می کنم هنوز اعتبارات تخصیص پیدا ننموده و ما منتظر هستیم و ان شاءالله محقق خواهد شد. بحث دیگر این است که ما باید در حوزه بازسازی، بخش خصوصی و خیّرین را نیز درگیر کنیم یعنی باید در کنار بودجه های دولتی در پی ترغیب بخش خصوصی و جلب مشارکت آنها برای بازسازی و احیای حمام باشیم.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان کاشان با بیان اینکه حمام تاریخی شهر برزک بسیار باارزش است و جز معدود حمام های منطقه ها روستایی است که هم به لحاظ سازه ای سالم به جای مانده و هم نظام سلسله مراتب و سیرکولاسیون آن حفظ شده اما بازسازی و احیای آن به صرف هزینه احتیاج دارد، بیان می نماید: پیش بینی ما این است که این حمام نه برای موزه بلکه در مقیاس حمام های امروزی استفاده گردد، مثلاً به یک مرکز ماساژ درمانی یا سونای خشک تبدیل گردد؛ یعنی به نوعی کاربری گذشته آن را احیا کنیم و از این رو درصدد هستیم تا بعد از بازسازی، بحث احیای آن را نیز با این پیش فرض آغاز کنیم.

او با اشاره به اینکه نمیتوان زمان مشخصی را برای اختصاص بودجه برای بازسازی حمام برزک معین کرد، میگوید: به هر حال دولت و وزارت میراث فرهنگی کوشش خود را انجام می دهد تا هرچه زودتر این اعتبار تخصیص پیدانموده و محقق گردد، ما هم امیدواریم که به زودی این اتفاق بیفتد و بتوانیم بودجه را در بناهای مختلف شهرستان کاشان از جمله حمام بسیار زیبای بزرک تزریق کنیم.

عضو هیئت علمی گروه هنر و معماری دانشگاه کاشان ابراز امیدواری می نماید: ان شاءالله گفت و گوی بعدی ما این باشد که شما بپرسید حمام برزک را چطور بازسازی کردید؟ با چه هزینه ای و چطور به بهره برداری رساندید؟ و الان از احیای آن راضی هستید یا خیر؟