طرز تهیه آش دندونی با گوشت، بدون گوشت و دیشلیق تبریزی
به گزارش تور بالی اندونزی، آش دندونی یکی از آش های سنتی و مقوی ایرانی است که مواد اولیه مفصلی دارد. در طرز تهیه آش دندونی با گوشت، ابتدا باید گندم و حبوبات را بخیسانید و سپس گندم را همراه برنج، بلغور جو و عدس بپزید. در ادامه کار، حبوبات را هم به صورت جداگانه بپزید و گوشت و قلم را نیز داخل قابلمه ای دیگر بریزید تا پخته شوند. در ادامه گوشت پخته و کوبیده شده را همراه آب قلم با گندم و بقیه مواد مخلوط کنید و بعد از یک ساعت، حبوبات پخته شده را هم اضافه کنید و صبر کنید تا آش جا بیفتد. در صورت استفاده نکردن از گوشت، حبوبات و گندم را با هم نیم پز کنید و آب قلم را به آن ها بیفزایید؛ در نهایت نیز پیازداغ و ادویه ها را داخل آش بریزید. پخت این آش سنتی به روش تبریزی هم هواداران زیادی دارد که می توانید جزئیات آن را در این مقاله از خبرنگاران بخوانید.

در ادامه جدول مشخصات غذایی آش دندونی را با هم می بینیم:
آش دندونی | |
تعداد نفرات | 20 نفر |
زمان آماده سازی | حدود 3 روز برای خیساندن گندم |
زمان پخت غذا | بیشتر از 2 ساعت |
مقدار سختی | زیاد |
طرز تهیه آش دندونی با گوشت
طرز تهیه آش دندونی خوشمزه به روش سنتی کمی وقت گیر است و شبیه طرز تهیه آش شله قلمکار مجلسی به مواد اولیه نسبتا مفصلی احتیاج دارد. با این حال طعم این آش واقعا خستگی آشپزی را از تن شما بیرون می آورد. از آنجا که اش دندونی یا همان آش دندونک، معمولا به مناسبت دندان درآوردن نوزاد در خانه مادر کودک تهیه می گردد، به همین علت بهانه خوبی برای دورهمی شیرین فامیلی است. در ادامه مواد لازم و مراحل طرز تهیه این آش خوشمزه و مقوی را با هم می خوانیم:
مواد لازم برای تهیه آش دندونی با گوشت
مواد اولیه برای تهیه این آش سنتی و خوش طعم را به ترتیب جدول زیر فراهم کنید. اضافه می کنیم که منظور از لیوان، لیوان های دسته دار فرانسوی است.
مواد لازم | مقدار مورد احتیاج |
نخود | 1 لیوان |
لوبیا سفید، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی | از هرکدام 1 لیوان |
عدس سبز | 1 لیوان |
گندم | 2 لیوان |
برنج | 1 لیوان |
بلغور جو | 1 لیوان |
گوشت قلوه گاه گوسفند | 2 تکه |
قلم گوساله | 1 عدد |
پیاز میانه | 4 عدد |
سیر | 5 حبه |
کشک سفید و زعفرانی | به مقدار لازم |
نعنا خشک | به مقدار لازم |
نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و دارچین | به مقدار لازم |
روغن | به مقدار لازم |
مراحل پخت آش دندونی با گوشت
رسپی زیر یکی از دستورهای متداول و همه پسند پخت آش دندونی است:
- مرحله اول: ابتدا گندم ها را خوب بشویید و به مدت 3 روز با مقداری آب بخیسانید. در طول این مدت، چندین بار آب گندم ها را عوض کنید تا جایی که درنهایت رنگ آب گندم شفاف گردد.
- مرحله دوم: تمام حبوبات هم باید شسته شوند و از یک روز قبل در آب خیس بخورند تا نفخ آن ها گرفته گردد. البته از قلم نیاندازید که آب حبوبات هم باید چندین بار عوض گردد.
- مرحله سوم: پس از آماده شدن گندم و حبوبات، آب آن ها را خالی کنید. سپس نخود و لوبیاها را به صورت جداگانه بپزید.
- مرحله چهارم: گندم را با برنج، بلغور جو، عدس و مقداری آب در قابلمه ای دیگر بریزید و اجازه دهید با حرارت ملایم بپزند و حسابی لعاب بیندازند.
نکته: دقت کنید که آب حبوبات و گندم در هنگام پخت باید سطح این مواد را بپوشاند.
- مرحله پنجم: در ادامه قلم گوساله و گوشت گوسفندی را همراه با 2 عدد پیاز چهار قاچ شده داخل قابلمه ای مناسب بریزید. سپس 1 قاشق مرباخوری دارچین و 1 قاشق چای خوری زردچوبه را همراه با مقداری آب اضافه کنید.
- مرحله ششم: قابلمه را روی حرارت زیاد بگذارید و وقتی آب آن آغاز به جوشیدن کرد، حرارت زیر قابلمه را کم کنید و درب آن را بگذارید. گوشت باید کاملا بپزد و قلم عصاره خود را به آب پس بدهد.
- مرحله هفتم: حالا مواد داخل قابلمه گوشت را از صافی عبور دهید و عصاره گوشت را کنار بگذارید. گوشت قلوه گاه را هم در ظرفی دیگر با گوشت کوب دستی یا برقی کاملا بکوبید.
- مرحله هشتم: در ادامه این گوشت کوبیده شده را همراه با آب گوشت داخل قابلمه حاوی گندم بریزید و هم بزنید. اجازه دهید مواد آش دندونی به مدت 1 ساعت با حرارت ملایم بپزد تا طعم مواد به خورد هم برود.
- مرحله نهم: پس از یک ساعت حبوباتی را که به صورت جداگانه پخته اید، آبکش کنید و داخل قابلمه آش بریزید. اگر احساس کردید آب قلم کافی نیست، کمی هم آب جوش اضافه کنید.
- مرحله دهم: حالا که از پختن حبوبات و گندم مطمئن هستید، نمک و فلفل غذا را مقدار کنید و همه مواد را خوب هم بزنید.
- مرحله یازدهم: 2 عدد پیاز به جامانده را به صورت خلالی و سیرها را به صورت ریز خرد کنید. سپس در تابه ای دیگر، پیاز و سیر و نعنا را جداگانه با مقداری روغن تفت دهید.
- مرحله دوازدهم: درنهایت آش دندونی را در ظرفی مناسب بکشید و روی آن را با کشک سفید و زعفرانی، پیاز داغ، سیر داغ و نعنا داغ تزئین کنید.
طرز تهیه آش دندونی بدون گوشت
این آش خوشمزه سنتی را بدون گوشت هم می توان طبخ کرد. در این صورت باید از آب گوشت یا آب قلم بهره ببرید که زمان طبخ آش را کوتاه تر هم می نماید. در ادامه مواد لازم و مراحل دستور پخت آش دندونی بدون گوشت آمده است:
مواد لازم برای تهیه اش دندونی بدون گوشت
مواد اولیه آش دندونی را مطابق جدول زیر آماده کنید:
مواد لازم | مقدار مورد احتیاج |
نخود | 1 پیمانه |
لوبیا سفید، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی | از هرکدام 1 پیمانه |
عدس | 1 پیمانه |
گندم پوست کنده | 2 پیمانه |
پیاز سرخ شده | 2 قاشق غذاخوری |
آب گوشت | به مقدار لازم |
نمک، فلفل سیاه و زردچوبه | به مقدار لازم |
روغن | به مقدار لازم |
مراحل پخت آش دندونی بدون استفاده از گوشت
برای تهیه آش دندونی بدون گوشت باید طبق روش زیر پیش بروید:
- مرحله اول: طبق دستور قبل، گندم و حبوبات را از چند ساعت قبل بخیسانید و چند بار آب آن ها را عوض کنید.
- مرحله دوم: در ادامه حبوبات را همراه گندم در قابلمه ای مشترک بریزید و با افزودن مقداری آب روی حرارت ملایم قرار دهید تا نیم پز شوند.
- مرحله سوم: پس از نیم پز شدن مواد آش، آب گوشت را اضافه کنید و آش را مدام هم بزنید تا ته نگیرد.
- مرحله چهارم: پس از اینکه مواد آش دندونی به طور کامل پخت و لعاب داد، پیاز سرخ شده را همراه با ادویه ها و نمک به آن اضافه کنید و اجازه دهید آش برای 45 دقیقه دیگر بپزد.
نکته: پیش از اضافه کردن زردچوبه، مقداری آن را در روغن تفت دهید.
درنهایت آش دندونی را در ظرف مناسب بکشید و روی آن را به سلیقه خود تزئین کنید.
طرز تهیه آش دندونی تبریز (دیشلیق تبریزی)
دیشلیق یا دیش ده نی لغتی آذری به معنای آش دندان فشان یا همان آش دندونی است. فلسفه پخت این آش آن است که دندان های نوزاد راحت و بدون درد رشد نمایند. برخلاف طرز تهیه آش رشته و بسیاری از آش های دیگر، در این آش خبری از سبزیجات نیست، اما تا دلتان بخواهد مغزهای مقوی گیاهی مثل مغز بادام و گردو در آن یافت می گردد. گندم آش دندونی هم نمادی از برکت و فراوانی است و با آرزوی عمر با برکت برای نوزاد در این آش استفاده می گردد. در ادامه مواد لازم و مراحل طرز تهیه آش دندونی تبریزی را با هم می خوانیم:
مواد اولیه برای تهیه آش دندونی تبریزی
مواد اولیه این نوع آش دندونی کمی متفاوت و شامل موارد زیر است:
مواد لازم | مقدار مورد احتیاج |
نخود | 100 گرم |
لوبیا چیتی | 100 گرم |
گندم درسته و پوست کنده | 300 گرم |
شیر | 2 لیتر |
خامه | 100 گرم |
قلم گاو یا گوسفند | 1 عدد |
مغز گردو، بادام، پسته و فندق | از هرکدام 150 گرم |
مراحل دستور پخت آش دندونی تبریز
برای تهیه اش دندونی بچه به روش تبریزی ها مطابق دستور زیر عمل کنید:
- مرحله اول: گندم را از چند روز قبل در مقداری آب بخیسانید. چند بار آب آن را عوض کنید تا رنگ آب شفاف گردد. سپس یک روز قبل از تهیه آش دندونی، گندم را با شیر بخیسانید و در یخچال قرار دهید.
- مرحله دوم: حبوبات را هم از روز قبل در آب بخیسانید و چند بار در طول شبانه روز آب آن ها را عوض کنید تا هم نرم تر شوند و هم نفخ آن ها گرفته گردد.
- مرحله سوم: قلم را همراه با مقداری آب داخل قابلمه ای مناسب بریزید و چند ساعت بجوشانید تا عصاره قلم کاملا وارد آب گردد. حبوبات را هم آبکش کنید.
- مرحله چهارم: گندم و شیر را همراه با حبوبات آبکش شده داخل قابلمه ای دیگر بریزید و آن را روی حرارت میانه قرار دهید تا بجوشند.
- مرحله پنجم: حالا حرارت شعله را ملایم تر کنید و آب قلم صاف شده را هم به قابلمه بیفزایید. نیم ساعت بعد، مغزها را هم داخل قابلمه بریزید و اجازه دهید آش دندونی کاملا لعاب بیندازد و قوام پیدا کند.
- مرحله ششم: درنهایت آش دندونی را در ظروف سرو بریزید و روی آن را با مقداری خامه و مغزهای گیاهی تزئین کنید.
نکات پخت آش دندونی
برای طرز تهیه آش دندونی این نکات مهم را به یاد داشته باشید:
- آش دندونی را باید مدام در حین پخت هم بزنید تا ته نگیرد.
- برای لعاب بیشتر بهتر است از برنج نیم دانه بهره ببرید.
- در صورت استفاده از عصاره گوشت، مراقب مقدار نمک باشید. زیرا عصاره گوشت تا مقدار ای نمک غذا را تأمین می نماید.
- به یاد داشته باشید که گندم پوست کنده انتخاب بهتری است و زمان پخت کوتاه تری دارد.
- در صورت تمایل به جای کوبیدن گوشت، آن را به صورت ریش ریش درآورید و داخل آش بریزید.
- بعد از پخت قلم، چربی جمع شده روی آب قلم را جدا کنید تا آش شما بیش از مقدار چرب نگردد.
- برخی از افراد ترجیح می دهند که مقداری از پیازداغ و نعنا داغ آش دندونی را در اواخر پخت، داخل آش بریزند تا عطر و طعم بهتری ایجاد گردد.
- می توانید با تفت دادن مقداری پیاز در کره، عطر و طعم بهتری به آش دندونی بدهید.
- جالب است بدانید که آش دندونی تبریزی در گذشته با هفت نوع حبوبات درست می شد و در پخت آن از سیرابی هم استفاده می کردند.
اصول نگهداری از آش دندونی
آش دندونی واقعا مقوی و خوشمزه است و بعید است که چیزی از آن به آشپزخانه برگردد. اما در هر حال اگر مقداری از آش باقی ماند، آن را را داخل ظروفی محفوظ و درب دار بریزید و داخل یخچال بگذارید.
جلوگیری از خراب شدن آش دندونی
اگر می خواهید آش دندونی را برای مدت طولانی تری در یخچال نگهداری کنید، کشک را با همه آش مخلوط نکنید. بعلاوه دقت داشته باشید که این آش به خاطر استفاده از گوشت ماندگاری زیادی ندارد و بهتر است به جامانده آن را هرچه زودتر مصرف کنید.
برترین جایگزین ها در طرز تهیه آش دندونی
شما می توانید در طرز تهیه این آش به جای گوشت قرمز از مرغ بهره ببرید که زمان پخت کوتاه تری دارد. با این حال بهتر است آب قلم یا آب گوشت را حذف نکنید تا طعم آش دندونی بهتر گردد. بعلاوه در برخی دستورهای آش دندونی آذری به جای آب قلم از شیر محلی استفاده می گردد.
نکات تزئین آش دندونی
دست شما برای تزئین آش دندونی نوزاد کاملا باز است. برای مثال به موارد زیر دقت کنید:
- می توانید مانند آش اوماج ساده از مقداری کشک و پیازداغ بهره ببرید یا مواد دیگری مثل سیرداغ و نعنا داغ را هم به آن بیفزایید.
- یک شیوه رایج این است که با کشک نقشی شبیه دندان روی آش ایجاد نمایند. انواع تزئین های فانتزی و بچگانه هم برای سرو این آش رایج است.
- بعلاوه می توان شبیه طرز تهیه آش رشته کرمانی ، آش دندونی تبریز را هم با خلال بادام و پسته تزئین کرد. البته در کنار این دو، در برخی رسپی های دیشلیق تبریزی از کشمش تفت خورده هم استفاده می گردد.
خواص آش دندونی
آش دندونی یکی از برترین غذاها برای تقویت دندان های نوزاد است؛ زیرا آب قلم سرشار از کلسیم است و به تقویت دندان ها و استخوان ها یاری می نماید. علاوه بر این آش دندونی بچه منبعی عالی از پروتئین، فیبر و انواع آنتی اکسیدان هاست. زیرا شبیه طرز تهیه آش شولی یزد، در دندونی نوزاد هم از انواع حبوبات و گوشت یا آب آن استفاده می گردد. این آش مقوی مقادیر قابل توجهی از آهن، فسفر، پتاسیم و روی را در خود جای داده است و منبعی غنی از ویتامین A، B، C و D محسوب می گردد. این آش سنتی به تحریک گردش خون، خواب آرام و جلوگیری از بیماری های مزمن یاری کند. بعلاوه دندونی نوزاد از سیستم ایمنی بدن هم به خوبی محافظت و به تقویت ماهیچه ها یاری می نماید.
سفارش آنلاین آش دندونی از خبرنگاران ؛ راه حلی ساده و فوری
سعی کردیم در این مقاله 3 روش متداول برای پخت آش دندونی نوزاد را با تمام جزئیات برایتان توضیح دهیم. اما اگر به هر علتی احساس می کنید طبخ این آش سنتی در منزل برایتان سخت و وقت گیر است، سری به خبرنگاران بزنید. با سفارش آنلاین غذا از این سایت می توانید آش دندونی مقوی و خوشمزه جشن دندونی را با صرف کمترین زحمت و انرژی، به صورت اینترنتی سفارش دهید. امیدواریم دورهمی شیرین و خاطره انگیزی داشته باشید.
سوالات متداول
مواد اصلی تشکیل دهنده دیشلیق تبریزی چیست؟
برای تهیه آش دندونی یا دیشلیق تبریزی از حبوبات، گندم، شیر، آب قلم و مغزهای گیاهی استفاده می گردد.
آش دندونی چه فوایدی دارد؟
این آش برای تقویت دندان ها، استخوان ها و ماهیچه ها بسیار عالی است و به بهبود گردش خون و تقویت سیستم ایمنی بدن یاری می نماید.
در طرز تهیه آش دندونی چقدر گندم را بخیسانیم؟
از 3 روز قبل گندم را بخیسانید و چند بار آب آن را عوض کنید تا آب گندم شفاف گردد.
منبع: اسنپ فود