مصاحبه، سفیر ایران در ترکیه: لیست کالاهای تعرفه ترجیحی دو طرفه در حال بازنگری است - تور بالی اندونزی

بهترین تجربه سفر را با تور ترکیه در خاطراتتان ثبت کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، ترکیه یکی از مهمترین شرکای سیاسی و مالی ایران در منطقه است. از آنجا که اقتصاد دو کشور مکمل یکدیگر است، این روابط طی دهه های گذشته همیشه تداوم داشته و البته سطح آن طی دو دهه گذشته نیز افزایش یافته است.

در حوزه سیاسی نیز دو کشور در عین رقابتهای منطقه ای، در مسائل کلان و بحران های مهم منطقه با یکدیگر همکاری های زیادی داشته اند که نتیجه آن در عراق شکست پروژه جدایی اقلیم کردستان عراق با طرح همه پرسی ارائه شده از سوی مسعود بارزانی بود و در سوریه نیز در قالب فرایند سوچی، این بحران 8 ساله که آثار منطقه ای و دنیای در پی داشته، به سوی حل و فصل شدن در حرکت است.

ترکیه همیشه کشوری مهم در سپهر سیاست خارجی ایران به شمار رفته و از این رو سفرایی که برای این کشور انتخاب می شوند و همینطور سفرای ترکیه در ایران به طور معمول، سیاستمداران و چهره هایی شاخص به شمار می فرایند.

محمد فرازمند سفیر کنونی ایران در ترکیه است که پیش از این ماموریت سفارت ایران در بحرین و همچنین ریاست اداره خلیج فارس وزارت خارجه را در کارنامه خود داشته است. با وی درباره تجربه یکسال حضورش در ترکیه و روابط دو کشور گفت وگویی داشتیم که حاصل آن از نظر خوانندگان می گذرد.

خبرنگاران: شما در دوره کوتاه یکساله فعالیت خود ملاقاتهای مختلف و گسترده ای با احزاب و گروه های ترک داشته و اقدامات گوناگونی انجام داده اید، هر چند دوره جدید فعالیت های شما با ماموریت های گذشته در دنیا عرب تفاوت دارد. درباره این تفاوت ها کمی شرح دهید.

فرازمند: من در بهمن ماه سال گذشته وارد آنکارا شدم و دولت ترکیه هم یاری کرد و در فاصله کمتر از 24 ساعت ملاقات با آقای اردوغان برای تقدیم استوارنامه فراهم شد که یک مورد استثنایی بود و نشان می دهد رابطه دو کشور بسیار خوب بوده و اسلاف ما خوب کار کردند.

در ترکیه نکته ای که شاهد آن بوده ام این است که بین احزاب، شخصیت ها و گروه های سیاسی و اجتماعی درباره رابطه با ایران اجماع وجود دارد و کسی مخالف رابطه با ایران نیست و این برای ما یک فرصت است.

در ایران نیز برایند نگاهها نسبت به ترکیه مثبت است و کسی مخالف گسترش روابط نیست و همه بر افزایش روابط در سطوح مالی و اجتماعی تاکید دارند.

تعداد زیادی شهفرایند ایرانی و ترک از کشورهای مقابل ملاقات می نمایند و ملت ها احساس خوبی نسبت به یکدیگر دارند و هیچ حساسیت قومی و فرقه ای بین طرفین نیست که این یک فرصت خوب برای دولتمردان است.

ترکیه مرتباً اعلام نموده که بخشی از تحریم های آمریکا علیه ایران نیست و با آن مخالف است، زیرا این تحریم ها به خود ترکیه نیز آسیب وارد نموده است.

واقعیت این است که ما با همسایگان قدرتمند خود مشکل نداریم و بی ثباتی و مسائل از جانب کشورهای ضعیفتری است که توان دفاع از منافع ملی خود را نداشته و متوسل به عوامل خارجی می شوند تا امنیت خود را تامین نمایند و اینجاست که بی ثباتی شکل می گیرد. این همان چیزی است که امنیت وارداتی نامگذاری شده است.

امنیت وارداتی مقدمه بی ثباتی است، زیرا بجای اینکه معطوف به منافع ملت باشد، معطوف به منافع بیگانگان است و چه بسا بیگانگان منافع خود را در بی ثباتی و اختلافات دنبال نمایند.

ترکیه مثال خوبی است که اگر کشورهای منطقه از منافع خود خوب دفاع نمایند، نتیجه آن ثبات خواهد بود و همچنین به خاطر منافع دیگران با همسایگان خود دچار مشکل نمی شوند.

این کشور همیشه شریک مالی خوبی برای ایران بوده و به راحتی در مقابل خواسته های آمریکا تمکین نمی نماید. در این مدت که فشار تحریم ها علیه کشورمان بالا رفته است، نفت که توسط بخش خصوصی وارد می شد، از سبد روابط تجاری دو کشور حذف شد، اما در سایر بخش ها روابط همچنان به قوت خود باقیست و فرصت های جدید پیش روی تجار دو کشور واقع شده است تا به صورت عادی تجارت خود را دنبال نمایند.

علاوه بر این، هیئت های دو کشور به صورت مداوم در سفر هستند و علیرغم تحریم های اعمال شده علیه ایران، امیدواریم مجموع تراز تجاری دو کشور در خاتمه امسال میلادی فاصله چندانی با سال گذشته نداشته باشد.

خبرنگاران: آیا اولویت شما مالی و تجاری است؟

فرازمند: ترکیه کشور همسایه ماست و در کشور همسایه همه مسائل مهم است. با توجه به شرایط مالی کشور، دستور العمل همه سفرا این است که به مسائل مالی توجه ویژه داشته باشند و دنبال فرصت های مالی باشند تا آثار تحریم ها کم گردد.

خبرنگاران: در حال حاضر با ترکیه در حوزه سیاسی در بالاترین سطح روابط به سر می بریم، اما در حوزه های دیگر بخصوص فرهنگی احتیاج به کار بیشتری داریم. در این حوزه ها آیا برنامه های مشخصی دارید؟

فرازمند: بخشی از فرهنگ، از فعالیت رسمی دولتها تاثیر می پذیرد و بخش عمده ای به صورت طبیعی انجام می گردد. حتی اگر دستگاه رسمی دچار کاستی باشد، به دلیل طبیعی بودن روابط دو ملت، این فرایند دنبال می گردد.

دستگاههای فرهنگی ما طی سالهای گذشته بدلیل مسائلی مانند تامین اعتبار نتوانسته اند به اندازه انتظارات فعال باشند، اما این بدان معنا نیست که روابط فرهنگی دو کشور کاهش یافته باشد.

یکی از خصوصیات ترکیه 2 دهه گذشته این است که نسبت به فرهنگ، تاریخ و تمدن شرق، آسیا و منجمله ایران هیچ حساسیتی نیست و اتفاقاً نگاه ترکیه طی دو دهه گذشته شرقی تر شده و اصولاً بازگشت به خویشتن در ترکیه یعنی بازگشت به شرق و همین باعث شده که در ترکیه شاهد اتفاقات فرهنگی خوبی در جهت تبادلات فرهنگی با ایران باشیم.

اینکه در دانشگاه استانبول 500 دانشجوی ترک در حال آموزش زبان فارسی هستند، اقدامی است که در نتیجه رفع شدن حساسیت ها به صورت خودجوش انجام شده و یک جوان ترک امروز با علاقه، اشتیاق و احساس تعلق نسبت به فرهنگ مشترک آن را دنبال می نماید.

در ترکیه نگاه بسیار مثبتی نسبت به تاریخ و تمدن خراسان تاریخی وجود دارد و نسبت به فرهنگ مرکزی ایران نیز علاقمندی زیادی دارند. خوب است که نخبگان فرهنگی و سیاسی متوجه این فرصت فرهنگی بی نظیری که بین دو کشور برای همگرایی ایجاد شده، باشند.

البته گاهی بعضی حساسیت هایی که در شبکه های مجازی و در لایه های سطحی فرهنگی شاهد آن هستیم متاسفانه توأم با بلوغ فرهنگی نیست.

گاهی بحث هایی در فضای مجازی مطرح می گردد که این شخصیت متعلق به کدام کشور است، در حالیکه باید بپذیریم مرزهای فرهنگ با مرزهای جغرافیا تفاوت دارند و اینکه مفاخر فرهنگی در بیش از یک کشور گرامی داشته شوند یک فرصت است برای ما. اگر یک شخصیت فرهنگی مشترکاً در ایران و افغانستان و ترکیه گرامی داشته گردد، نباید فکر کنیم که الزاماً یک برنامه سیاسی ورای آن است.

مرزهای فرهنگ با مرزهای جغرافیا متفاوت است و اتفاقاً کارگزاران فرهنگی از این همپوشانی و همگرایی فرهنگی باید استفاده نمایند.

خبرنگاران: در سال آینده ترکیه مهمان ویژه نمایشگاه کتاب است که این اتفاق خوبی خواهد بود.

فرازمند: در طول سالهای گذشته در نمایشگاه بین المللی کتاب، چندین کشور مهمان ویژه بوده اند و ترکیه در سال آینده مهمان ویژه خواهد بود و این برای آشنایی بیشتر فرهنگی بین دو کشور یک فرصت است.

خبرنگاران: در بخش مالی، موضوع تعرفه تجارت ترجیحی بین دو کشور در دوره گذشته مطرح شد، اما نتیجه مشخصی نداشته است. دلیل آن چیست؟

فرازمند: ما موافقتنامه تعرفه ترجیحی امضا شده با ترکیه را داریم اما مسئله بر سر اقلامی است که مشمول تعرفه می شوند. یکسری اقلام در لیست اولیه بود که شامل کالاهایی می شد که ما مزیتی در آنها نداشتیم، یکسری اقلام نیز در پی تحولات مالی و تحریم های اخیر با قوانین وضع شده در کشور از لیست تعرفه ترجیحی همه کشورها از جمله ترکیه خارج شد، لذا لیست اولیه در حال حاضر قابل اجرا نیست.

خوشبختانه سازوکارهای نظارت بر روابط مالی قوی است و کمیسیون مشترک مالی ما 27 بار طی 4 دهه گذشته برگزار شده و در حال حاضر سازمانهای مسئول در دو کشور یعنی سازمان تجارت در ایران و وزارت تجارت در ترکیه مشغول تهیه لیست جدیدی هستند.

علاوه بر این، ما کمیته عالی روابط مالی را هم داریم که در سطح سران برگزار می گردد و بزودی(پیش از خاتمه سال شمسی) جلسه دیگری در تهران خواهد داشت که در آن تصمیمات لازم برای تسهیل تجارت گرفته می گردد.

اگر شرایط عادی باشد، هدفگذاری 30 میلیارد دلاری دور ازدسترس نیست زیرا ما در بعضی مقاطع تا حدود 20 میلیارد دلار نیز رسیده بودیم.

خبرنگاران: بعضی در ایران درباره اقدامات شما در ترکیه این موضوع را مطرح می نمایند که سفیر ایران در ترکیه، منافع ترکیه را بیشتر مد نظر قرار می دهد یا تا جای ممکن وارد مسائل چالشی بین دو کشور نمی گردد. این موضوع تا چه اندازه نزدیک به واقعیت است؟

فرازمند: سفیر قطعاً حافظ منافع کشور خودش است و تلاشی که برای حفظ یا ارتقای روابط می نماید برای یاری به منافع ملی کشور خود است، اما بعضی دوستان توقع دارند در مقابل ضرباتی که به روابط دو کشور میزنند وزارت خارجه و سفارت سکوت نمایند.

اگر اجازه داده گردد که در کشور هر کسی به هرجایی خواست اهانت کند، نتیجه این می گردد که طرف مقابل هم در حوزه رسانه فعالیت های اینچنین داشته باشد.

سفیر وظیفه دارد تا شرایطی فراهم نگردد که رسانه های طرف مقابل مطالب نامربوطی را درباره کشور و مقامات کشور متبوع خود بزنند. ما در سالهای گذشته چه اختلافی با ترکیه داشتیم که بعضی دوستان حد و مرزها را رها کردند و مطالب غیر ضروری پیش آمد؟

اینکه سفیر مراقب باشد که در کشورش به سفارتخانه، اتباع و مقامات طرف مقابل تعرض نگردد کاملاً در جهت رعایت منافع ملی است، زیرا بدنبال آن است که این اتفاقات علیه کشور و اتباع خودش رخ ندهد.

در جریان اغتشاشات اخیر در ایران، عده معدودی در اینجا فراخوان داده و قصد تظاهرات داشتند که دولت ترکیه اجازه چنین کاری را به آنها نداد. آیا این کار به معنای بی توجهی دولتمردان ترکیه به منافع ملی شان است؟ حفظ روابط بدون تنش و با ثبات وظیفه دولتمردان و مقامات دو کشور است که آن را دنبال می نمایند.

در شرایط فعلی و با توجه به تحریم هایی که علیه کشورمان است، تخریب رابطه با یک کشور دوست و همسایه خدمت به منافع ملی نیست.

خبرنگاران: سخن آخر

فرازمند: ترکیه پیوستگی جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی با منطقه ای دارد که من در گذشته(منطقه خلیج فارس) در آن مسئولیت داشتم. نگاه کردن از منظر تحولات منطقه ای به نقش ترکیه هم می تواند یک زاویه با اهمیتی باشد.

شرایط منطقه ما متاسفانه در بسیاری از کشورها به سمت بی ثباتی در حال حرکت است و در چنین شرایطی، دو بازیگر مهم منطقه ای اگر در کنار هم باشند، هم می توانند به ثبات و امنیت یکدیگر یاری نمایند و هم سایر کشورهای منطقه را حفظ نمایند.

باید متوجه شرایط حساس کنونی باشیم که در این شرایط چه به ایران و چه به ترکیه اگر ضربه ای وارد گردد، کشور دیگر نیز تاثیر خواهد پذیرفت. نمونه آن نیز تحریم های ایران است که بسیاری از کشورهای اطراف ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده است. ترکیه برای تجارت نفتی با ایران هدفگذاری نموده بود و آنچه مانع تحقق این برنامه ریزی ها شده، تحریم ایران است.

به نسبتی که فشار و تهدید علیه هر یک از کشورها بالا می رود، کشور دیگر نیز تاثیر می گیرد و این شرایط را بهتر است که رسانه ها و نخبگان سیاسی ما درک نمایند، زیرا هم افزایی بین ترکیه و ایران در شرایط فعلی نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.

دستهایی از خارج منطقه بدنبال بی ثباتی در کشورها هستند و هر چه آن کشور مستقل تر و قویتر باشد، انگیزه های آنها بیشتر می گردد و این طمع هم نسبت به ایران و هم ترکیه وجود دارد.

گفت وگو از علی حیدری