چاقی و آسیب پذیری در برابر کووید 19 - تور بالی اندونزی

زمانی که نخستین گزارش های مربوط به کووید 19 در تیترهای روزنامه های جهانی ظاهر شد و کل جهان شروع به تجهیز خود برای مقابله با چالش های آینده کرد، کاملا واضح بود که این ویروس جدید با قابلیت سرایت بالا می تواند بر زندگی همه انسان ها تأثیر بگذارد، اما همه یکسان تحت فشار مسائل و بار حاصل از این بیماری قرار نمی گیرند.

بر اساس داده ها و الگوهای اولیه مشاهده شده در چین و بخش هایی از اروپا، افراد سالمند عوارض این بیماری را بیشتر تجربه می نموده اند. همچنین معین شد افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای، مانند بیماری های قلبی عروقی و دیابت با ریسک بالاتر عوارض ناشی از ابتلا به بیماری روبرو هستند. سپس مطالعات بر روی قومیت، جنسیت، گروه های اجتماعی مالی شروع شد و پرسش ها و تردیدهای بیشتری برای جامعه علمی و دانشمندان به وجود آمد که ناامیدانه در پی پاسخی برای این شرایط بودند.

اکنون و پس از 10 ماه از ظهور این همه گیری، الگوی این بیماری همچنان در حال تغییر است و هنوز برای نتیجه گیری درباره راستا حرکت کووید 19 خیلی زود است. با این حال در مطالعات اخیر، چاقی به عنوان یک ریسک فاکتور مهم شناخته شده است که احتمال ابتلا به عوارض شدید بیماری و مرگ ومیر در افراد آلوده به ویروس را افزایش می دهد.

هرچند زمان ضروری است تا داده ها و اطلاعات کافی در این مورد به دست آید و ارتباط بین ویروس کرونا و اضافه وزن کاملاً معین گردد، اما این حقیقت که بدانیم ارتباطی وجود دارد کافی است تا اقدامات فوری و مورد احتیاج برای کاهش اثرات چاقی بر افراد در دستور کار سیستم های بهداشت و درمان و جامعه قرار گیرد.

بنابر این گزارش، چاقی در سرتاسر جهان از سال 1975 تا به حال سه برابر شده است. در سال 2016 بیش از 1.9 میلیارد بزرگسال دارای اضافه وزن بودند که از این میان 650 میلیون نفر مبتلا به چاقی بودند. چاقی در ایران نیز آمار بسیار بالایی دارد و مانند اقصی نقاط جهان صعود شگفت انگیز سه برابری را تجربه نموده است و طبق آمارهای رسمی کشور تا به امروز به 15 میلیون بزرگسال مبتلا به چاقی رسیده است.

دلایل چاقی پیچیده است و خسارات آن از نظر فیزیکی، روان شناسی، احساسی، فردی و اجتماعی، متنوع و گسترده. چاقی امید به زندگی را کاهش می دهد و حدوداً با 200 بیماری و عارضه در ارتباط است. افرادی که با این عارضه زندگی می نمایند اغلب برچسب هایی را درباره شرایط خود تحمل می نمایند و ثابت شده که بیشتر به افسردگی مبتلا می شوند. با توجه به دلایل فوق و موارد دیگر، بسیاری از سازمان های بین المللی در حال حاضر چاقی را یک بیماری مزمن چندفاکتوری احتیاجمند به مدیریت پزشکی اعلام نموده اند.

در سیستم های بهداشت و درمان یا حتی از نظر متخصصان بهداشت و درمان بسیاری از نقاط جهان، چاقی به عنوان یک بیماری در نظر گرفته نمی گردد و این بخش به طرز نامساعدی فاقد استراتژی های مدیریتی و مفاد قانونی مربوط به مراقبت های درمانی است. نتیجه اینکه بسیاری از افراد مبتلا به چاقی از پشتیبانی و مراقبت های درمانی تخصصی مورد احتیاج برای مدیریت بیماری خود برخوردار نیستند و اغلب احساس می نمایند که در مدیریت بیماری خود تنها هستند.

در شرایطی که جوامع، ناگزیر به واکنش سریع و جامع در برابر کووید 19هستند احتیاج به برطرف چالش های مهم پیش روی یکی از آسیب پذیرترین جمعیت های بیمار در برابر این ویروس، هرگز تا به این اندازه مهم نبوده است. از این رو رعایت و توجه به یک سری ملاحظات ضرورت می یابد.

یکی از این موارد سبک زندگی در دوران قرنطینه است. دریافت و مصرف انرژی تحت تأثیر عوامل فیزیکی، اجتماعی، احساسی و زیست محیطی قرار دارند. وقتی این عوامل تغییر می نمایند، نتایج هم تغییر خواهند کرد. یکی از اثرات کووید 19 که کمتر گزارش شده است، اما از اهمیت بالایی برخوردار است، اثر قرنطینه به ویژه بر افراد مبتلا به چاقی است. انزوای اجتماعی می تواند باعث ایجاد یا تشدید مسائل سلامت ذهنی در هر فردی شو. خرید عصبی و از روی وحشت و فشارهای ناشی از آن بر زنجیره های تأمین غذا بدان معنی است که بسیاری از انسان ها به جای محصولات تازه، بیشتر به کالاهای تولید شده وابسته هستند.

به علاوه محدودیت ها برای تحرک و ورزش باعث ترویج کم تحرکی در مقیاس جهانی می گردد. البته این مسائل تنها مختص افرد مبتلا به چاقی نیست و اولویت باید بر محدود کردن شیوع کووید 19 باشد. اما استراتژی های دولتی باید کلی تر بوده و بتوانند موضوعات بهداشت و درمان را به نحو بهتری تحت پوشش قرار دهند، چراکه درنتیجه آن، اثرات منفی اجتناب پذیر به حداقل می رسند.

موضوع دیگر ایجاد یک جامعه حمایتی است. اگر چاقی را به عنوان یک بیماری بپذیریم، در نتیجه باید پذیرفت که افراد مبتلا به چاقی در این مسئله مقصر نیستند. کاهش وزن تنها با کم خوری و تحرک بیشتر حاصل نمی گردد. هنوز هم با وجود ماهیت چندوجهی چاقی، استراتژی های کنونی برای مراقبت از این افراد صرفا بر فرایندهای مراقبتی مربوط به سبک زندگی شامل رژیم غذایی و ورزش متمرکز هستند.

این مسئله به این معناست که بخش عمده مسئولیت کاهش وزن برعهده خود فرد است و اغلب جوامع آزادانه انگشت اتهام خود را به سمت افرادی نشانه می فرایند که احتیاجهایشان بسیار بیشتر از تغییر سبک زندگی است. در حال حاضر با توجه به اینکه کل جهان بر روی کووید 19 متمرکز شده است و افراد مبتلا به چاقی صدمات بیشتری از این ویروس متحمل می شوند، حذف تفاسیر قدیمی درباره کاهش و اضافه وزن بیش از هر زمان دیگری از اهمیت برخوردار است تا این جمعیت آسیب پذیر از این پس با برچسب ها و انگ های اجتماع روبرو نشوند.

ضرورت دیگر، اولویت دادن به چاقی در دستور کارهای بخش بهداشت و درمان است. بدیهی است که اگر از تحمیل بار مسئولیت بیشتر بر افراد مبتلا به چاقی اجتناب گردد، سیستم های بهداشت و درمان و جامعه باید با همکاری یکدیگر مراقبت های مناسب و قابل دسترس را فراهم آورند و از این گروه از افراد چه در زمان حال و چه پس از برطرف قرنطینه حمایت نمایند. در صورتی که به افراد آموزش داده گردد و درک و آگاهی افزایش یابد و برچسب زدن به افراد متوقف گردد و در صورتی که افراد حاضر در مراجع تصمیم گیرنده از استراتژی های بهداشت و درمان به نفع بیماری های مزمن استفاده نمایند می توان فرایند افزایشی چاقی را در جهان، متوقف و یا دست کم معکوس کرد.

انجام ندادن این اقدامات باعث ایجاد تقاضاهای ناپایداری برای دریافت خدمات بهداشت و درمان خواهد شد که همین حالا هم با تقاضای قابل توجهی روبرو هستند و باعث خواهد شد این بخش، آمادگی مناسبی برای مقابله با بحران های پیش بینی نشده بخش بهداشت و درمان در آینده نداشته باشد.